Kuddegedrag op social media: 5 analogieën

Jaap van Ginneken

Massapsycholoog Jaap van Ginneken illustreerde aan de hand van analogieën uit het dierenrijk de totstandkoming en werking van sociale netwerken. Hij onderscheidt hierbij 5 modellen uit het dierenrijk die de kracht van sociale netwerken beïnvloeden:

1. Apenrotsmodel: consumenten brengen graag hiërarchie aan. Deze ordening naar rang zorgt enerzijds voor structuur, maar kan ook leiden tot bewustzijnsvernauwing;

2. Kuddegedragmodel: consumenten hebben de intentie in het midden van de kudde te manoeuvreren. Dit doen ze door zich te conformeren aan de rest en uitzonderlijk of afwijkend gedrag te mijden;

3. Zwermmodel: een collectief van individuen past zich aan aan veranderende situaties. De groep bereikt dit door een aantal zeer eenvoudige coördinatieprincipes voor individuen. Het effect is dat een actieve minderheid sturend is voor het gedrag van de hele groep;

4. Exploratiemodel: Grote innovaties en veranderingen worden gerealiseerd door een hoge mate van actie-reactie-experimenten. Het zijn de kleine initiatieven buiten de groep die feedback geven aan de groep voor vervolgacties of aanpassingen;

5. Epidemiemodel: goede communicatie verloopt via verhalen; goede verhalen verspreiden zichzelf continu en overal. Het klassieke ‘toetermodel’ voor communicatie is achterhaald. We kunnen wat leren van virussen, waarin snelle duplicatie de sleutel is om in sociale netwerken grote effecten te hebben.

Social Media debat

Bart Götte, directeur MarketResponse, stelde vervolgens de zin en onzin van social media aan de kaak via drie prikkelende stellingen: Verandert social media ons gedrag? Is social media overhyped? Biedt social media nou vooral kansen voor de kleinen en bedreigingen voor de groten? Er ontstond een levendige discussie met uiteenlopende meningen:

Social media verandert ons gedrag

Gedragen consumenten zich daadwerkelijk anders door social media? Of is social media slechts een platform waar bestaande gedragingen op plaatsvinden?

“Social media vergroot de bewustwording van consumenten. Dit leidt er toe dat consumenten zich inderdaad anders gedragen.”

“Het kanaal, de schaal en de snelheid veranderen door social media. De basis van het gedrag blijft echter hetzelfde. Social media is vergelijkbaar met het buurthuis van vroeger.”

“Social media maakt me efficiënter.”

Social media is overhyped

Met alle aandacht voor Social Media zijn de verwachtingen hooggespannen. Vooral ook om als organisatie je voordeel mee te doen. Toch blijkt het in de praktijk voor velen lastig om de verwachtingen waar te maken. Is de waarde die we hechten aan social media wel terecht? Is het niet de zoveelste luchtbel die we allemaal achterna hollen? Zijn de succescases eerder uitzondering dan regel?

“Binnen social media gelden andere regels, je moet authentiek zijn.”

“De term social media is overhyped, de groeiende macht van de massa absoluut niet.”

“Mensen kunnen elkaar door social media veel beter bereiken. Het gaat niet zozeer om de omvang van de markt, als wel het kunnen bereiken van je markt”

Lees het hele verhaal hier: marketresponse.nl